1980’lerde başlayan bir süreçte, Thatcher ve Reagen döneminde uygulanan ekonomik ve siyasi politikalar ve de Doğu Blokunun çöküşü sonrasında, “vahşi kapitalizm” diye adlandırılabilecek bir döneme girdik; bunun sonuçlarını hep birlikte en ağır şekillerde yaşamaktayız. “Ne pahasına olursa olsun kâr etme” ilkesinin temel düstur olduğu, sürekli büyüme ve dünyanın her yerine yayılma anlayışının benimsendiği bu dönemde, alınan kısa vadeli kararlar, maddi olanakların tamamen kâr odaklı yatırımlara harcanması ve kaynakların hunharca istismar edilmesi sonucunda toplumsal ve ekolojik dengelerin yerle bir olduğuna tanık olmaktayız. Dar bakışlı, tamamen çıkar odaklı politikalar sonucunda devletlerin borçları giderek katmerlenirken, uluslararası büyük şirketler kârlarına kâr katmakta, bunun ceremesini de sade vatandaşlar ve doğal dengeler çekmekte.
Permakültür maddi kaynakların iyileştirici amaçlarla, yani insan topluluklarının uzun vadeli bir perspektif içinde her bireyin temel ihtiyaçlarının karşılanmasına ve üretkenliğini ortaya koyabilmesine olanak tanıyan mekanizmalar yaratmasına ve de doğanın çeşitliliğinin zenginleştirilmesine yönelik olarak kullanılması gerektiğini düşünür. Bir avuç insanın faydalandığı servet ve birikim yaratımına yönelik değil de, ihtiyaçların karşılanmasına yönelik akılcı maddi kaynak kullanımları yoksa eğer, bunu eleştirmek yetmez, mevcut ekonomik mekanizmalara alternatif sistemler geliştirmek elimizde.
Permakültür, bu çerçevede, takas sistemlerinden kredi birliklerine, kooperatiflerden vakıflara, çeşitli fon kaynakları yaratılmasından yerel para birimlerinin oluşturulmasına ve hatta büyük ölçekli “etik yatırımcılığa” varan uygulanabilir pek çok öneri geliştirmiştir ve geliştirmekte. Bu tür küçük ölçekli, hem topluluk dayanışmasına hem de bireyin refahına yönelik mekanizmaların işletilebilmesi, geleceğin daha adil ve doğayı gözeten ekonomilerine geçişte sağlam birer adım olabilecek.
PERMAKÜLTÜR YAZILARI
- Paranın Ekolojisi – Richard Douthwaite
Önümüzdeki yıllarda tarihteki en büyük dönüm noktalarından birinden geçeceğiz, insanlar muhtemelen bu süreçte hayli zorlanacak. Geleceği -biraz karmaşık duygular içinde- dört gözle beklemekteyim; bu dönüm noktasının yaşadığımız tıkanıklık halini aşmamız için bir fırsat yaratacağı fikrindeyim (devamını oku >>>>)
- Parayı Anlamak – Thomas Fischbacher
(“Para” nedir, nasıl çıktı, günümüz dünyasında rolü nedir gibi konuları irdeleyen kapsamlı makale dizisi)
- Kredi Birliklerine dair bir rehber– Dave Kilroy
(Yazıda alternatif bir sistem olarak “Kredi Birliği”, bunun altında yatan fikirler tanıtılıyor)
(Ekolojik ve toplumal duyarlılığa sahip yeni ekonomik sistemler üzerine zengin makale arşivi)
- Yerel Ekonomileri Tekrar Büyütmek – Buğday Dergisi
İTALYA’nın Liguria şehrinde, Torri Superiore’nin ekoköyüne bakan yamaç kenarlarındaki teraslar kullanımdan çıkmaya başlıyor. Zeytin ağaçları, artık budanmıyor ve bakılmıyor. Yüzyıllarca özenle bakılan toprak parçalarında çimenler uzuyor. Terasları tutan ve toprağın … (devamını oku …>>>)
- Gerçek Gıda Ucuz Olabilir mi? Ceyhan Temürcü
- Parayla İlgili Dört Yaygın Yanlış Kanı – M. Kennedy
Paraya dair kanılarımız içinde yaşadığımız dünyaya dair kanıları aynen yansıtır; bu kanılar dünya üzerinde yaşayan insan sayısı kadar çeşitlilik arz eder. Lakin, burada bahsedeceğimiz dört yanlış kanı, günümüz para sistemini niye değiştirmemiz gerektiğini … (devamını oku …>>>)
- Ana Cadde Wall Street’i Nasıl Yendi? – Maria Fotopoulos
(ABD’de alternatif bankalar ve kredi birlikleri hakkında bir makale)
- Küresel bir Kriz için Uygar Olmayan bir Çözüm – Keith Farnish
Sondan başlayalım. İlk son önceden de meydana geldi. Bir tek ve kompleks bir sistem içerisinde yer alan büyük insan grupları bir müddet için büyük bir atılım meydana getirir; geride alınacak … (devamını oku … >>>)
KONUYLA İLGİLİ DİĞER YAZILAR
- Güçlü Yerel Ekonomi için Yerel Para– Ayşen Eren
- Genişleyen zamanlarda yerel paralar – Janet Barış
- Brezilya’nın sosyal paraları yayılırken “öpücük”le ödeme yapmak
- Ekonomik Durgunlukta Yerel Para Birimleri Gelişiyor – Ben Block
- Yeşil Ekonomi ve buna dair Eleştiriler
- Bir yerel para birimi: Ithaca Hours
- Yerel paralar daha sürdürülebilir bir model olabilir mi?
- Kır ve Kent Hareketleri için Ekonomik bir Model Tartışması
- Kendi Gücüne Dayanmak – Buğday
Kârın ve zenginliğin artırılması anlamında kalkınmanın sürdürülebilirliği, kalkınmaya getirilen eleştirilerle ilgili sakıncaları da beraberinde sürükler. Bunlardan birisi ihtiyaçların… (devamını oku …>>>)
- Does Ethical Investment Pay? – EIRIS
(Etik Yatırım kuruluşlarına yönelik bir araştırma merkezinin konuyla ilgili kapsamlı raporu)
- Local Food Economies – C. Kjeldsen, J. Manniche
(Değişen dünya düzeni içinde yerel tarım ekonomilerinin geçirdiği değişimler üzerine bir araştırma)
- Kooperatifler 21. yy.ın favori işletmeleri olacak – Prof. Ayhan Çıkın
- Ecological Economics – Alejandro Nadal
(Başat ekonomi kuramlarının yaygın hataları üzerine)
(yazıda “Adil Ticaret” etraflı şekilde anlatılıyor)
- Solidarity Economies – Euclides A. Mance
(Turbulence dergisi, sayı 1, sf. 18-19; dergi şu adresten indirilebilir)
- BP’nin Kârı – George Monbiot
- Video: Bankacılık Sistemi
- Farmers markets consuming local rural produce – Helen La Trobe
(Tüketicilerin yerel olarak üretilen ürünleri almasının olumlu etkileri üzerine bir araştırma)
- Collective action for smallholder market access – Helen Markelova
(Küçük üreticilerin ortak hareket ederek piyasada ayakta kalmaları üzerine bir araştırma)
“PARA”NIN İŞLEYİŞİ, BÜYÜME/FAİZ EKONOMİLERİ
- Büyüme Sorunu – Jeff Vail
- Postkapitalist bir Ekonomiye Doğru – Selçuk S. Caydı
- Krizler Kapitalist Sistemin Sigortasıdır – Naib Alakbarov
- Büyümenin Sınırları – Ahmet İnsel
- Gıda Krizi: Dünyanın ekmeği ile kim oynuyor? – Osman Aydoğuş
OKUMA ÖNERİLERİ
- Küçük Güzeldir – E. F. Schumacher; Varlık, 2010.
- Yesil Ekonomi: Kuculmek guzeldir – derleme; Yeni Insan, 2015
- Ekonominin gercek yuzu – M. Max-Neef, P.B.Smith – Yeni Insan, 2013.
- Designers Manual, Bill Mollison; Tagari, 1989.
- Kapital, Thomas Piketty, İş Bankası, 2015.
- Üç Ekoloji, Sayı 4 (Güz 2005); Yeşil Kültür
- Kutsal Ekonomi – Charles Eisenstein; Okuyan Us, 2012
- Interest and Inflation Free Money, Margrit Kennedy; SEVA, 1995.
- Yeşil Ekonomi – Ahmet A. Aşıcı, Ümit Şahin; Yeni İnsan, 2010.
- Marksist ve Ekolojik İktisat – Paul Burkett; Yordam, 2011.
- Yeşil İktisat – Robin Hahnel; BGST, 2014.
- Harcıyorum Öyleyse Varım – Philip Roscoe; Ayrıntı, 2015
- Dünyanın Durumu 2012 – WorldWatch Enstitüsü; İşBankası-Tema, 2012
- Grundrisse, Karl Marx; Birikim, 2008.
- Reclaiming Development, Ha-Joon Chang; Zeed Books, 2004.
- Slow Money – Woody Tasch; Chelsea Green, 2010.