Yazar: Cam Wilson, Forest Edge Permaculture

Çeviri: Timuçin Şahin

Gri su malç çukurları, bahçenizde gri suyu yeniden kullanmanız için muhteşem bir çözümdür – yapması ucuzdur, toprağınıza giren suyun kalitesini arttırır ve bir süre sonra size değerli bir kompost sağlar. Ayrıca yapımı da çok kolaydır. Yaptığınız iş bir çukur kazmak, içine 100mm’lik drenaj borusu döşemek ve çukurun içini malç parçalarıyla güzelce doldurmaktan ibarettir.

Mümkün olduğu yerlerde bahçe etrafında bir dizi çukur açmak gerekir. Böylece gri suyunuzu bahçe boyunca dolaştırabilir ve hortumu bir yerde uzun süre bıraktığınızda kaçınılmaz şekilde oluşan bataklaşma durumunu önleyebilirsiniz. Düz alanlarda, her biri birkaç meyve ağacına eşit uzaklıkta bulunan yuvarlak çukurlar açmanız harika olur. Eğimli arazilerde çukurlar eşyükseltide olmalıdır, bunlar yağmur hendeği olarak da kullanılabilir.

Her çukurun hacmi, evinizden herhangi bir zamanda çıkan suyun ulaştığı en yüksek su akışının 4 katı olmalıdır. Örneğin, eğer çamaşır makineniz dışarıya 100 litre su pompalıyorsa açtığınız çukurun 400 litre olması gerekir (işinize yaraması için unutmayın, 1m³=1000 litredir). Böylece odunsu malç için yer kalır (hacmin yaklaşık 2/3’ü), hatta biraz daha fazlasına. 40 cm oldukça yeterli bir derinliktir, aksi takdirde suyun çoğu suya en çok ihtiyaç duyan ağaç köklerinin altına doğru göndermeye başlarsınız.

Eğer suyun direk aşağı sızdığı çok kumlu bir toprağınız varsa çukurunuzun içini plastikle kaplamak iyi bir fikir olabilir. Birkaç yerde açacağınız delikler, suyu istediğiniz yöne veya yönlere gönderebilmenizi sağlar. Ayrıca suyun içindeki canlılara suyu temizlemek için daha çok zaman kazandırır.

Avustralya’da, özellikle belli kısıtlamalara tabi tutulduğumuz Victoria’da gri su kullanımının artmasıyla, toprak üzerinde uzun vadede yapacağı etkileri konusunda bir endişe oluşmuştur. Sodyum ve fosfor içeriği açısından toz deterjanlardan çok daha düşük olan sıvı deterjanlar kullanıyor olsak da (daha fazla bilgi için: http://www.lanfaxlabs.com.au/) sabunların alkali yapısı toprağın pH dengesini etkileyecektir. Vücudumuzdan çıkan yağlar, toprak gözeneklerini tıkayarak geçirgenliğe etki edebilmektedir ve kullanılan ağartıcılar ile ağır temizleyiciler tabii ki toprak hayatı üzerinde büyük bir etki yapacaktır.

Bu çukurlar taneli malçla doldularak su filtrelenip temizlenebilmekte, bu da değerli meyve ağaçlarınız için daha kaliteli bir sulama sağlamaktadır. Filtrelemeyi yapan aslında malç olmayıp, üzerinde koloniler oluşturacak küçük toprak canlılarıdır ve tam da bir saz yatağı sisteminde olduğu gibi oradan geçmekte olan herhangi bir besine hırsla tutunacaklardır. Kaçınılmaz olarak bu malç zaman içinde komposta dönüşecek ve bunu görünce “Harika!” diyerek hemen çukurdan alıp yandaki ağaçlarınızın altına sereceksiniz. Sonra yöredeki malç sağlayıcınızı (ağaç budayıcılar, keresteciler vs.) arayıp bedavaya veya çok ucuza malç getirtip çukuru doldurabilirsiniz (ayrıca bunu yapmak tıkanmış bir sazlığı açmaktan çok daha kolay olmakla beraber ne yapacağınızı bilemediğiniz bir birikintiden kompost elde etmenizi sağlar).

Çukurlara su doldurmanın en basit yolu çamaşır makinenizin çıkış borusunu uzatmaktır. Bu boruyu yaklaşık haftada bir defa döndürerek diğer çukura aktarabilirsiniz. İşte size çamaşır makinenizin motorunu yakmaktan kaçınmak konusunda birkaç ipucu: a. Yerçekimini olabildiğince kullanın; b. 10 m ve fazlasında pompayı zorlamamak için uzatma borusunun en az 50mm genişliğinde olduğundan emin olun; ve c. Yokuş yukarı pompalama yapmayın(eğer yapmanız gerekiyorsa bunun için yapılmış olan pompalardan edinmeniz gerekiyor).

Eğer her çukurda bir ucu hafif çıkma yapacak şekilde 100mm’lik uygun drenaj borusu kullanırsanız çamaşır makinesi borunuzu içeri itebilirsiniz, böylece suyu yüzey altına sızdırarak çocukların ve hayvanların, gri suda oluşabilecek zararlı patojenler yüzünden hasta olmalarını engellmiş olursunuz.

Eğer banyo suyunuzu da kullanmak isterseniz kanunlara göre bunu bir tesistaçı çağırıp suyun yönünü saptırarak yapmanız gerekir. Bu noktada daha kalıcı bir çözüm ise suyu bahçede eşit şekilde dağıtan dallı drenajlar yapmaktır. Bu metodun daha detaylı tasarım ve kurulum şeklini Art Ludwig’in The New Create an Oasis Using Greywater (Gri su ile Vaha Yaratmak) adlı kitabında bulabilirsiniz.

1/8 dönümlük meyve bahçesini 200$’dan daha az bir maliyetle sulayabilirsiniz, bence bu, 10,000 ila 20,000$’lık onaylı bir arıtım sistemine göre çok daha uygun bir değerdir.

yazının orjinal adresi:http://permaculture.org.au/2009/05/20/greywater-mulch-pits/