Yazan: Nikki Phipps (çeviri: Başak Üner Koç)

Permakültür bahçeleri; yaban hayat bahçeciliği, yenilebilir bitki peyzajı ve yerel bitki ekiminin en iyi yönlerini birleştirerek, bunları az bakım gerektiren, kendine yeten, bereketli bir ekosisteme dönüştüren teknik ve uygulamalar kullanır. Permakültürde sıkça rastlanan bahçecilik ve geri dönüşüm yöntemleri arasında gıda bahçeciliği, anahtar deliği bahçeciliği, kardeş bitkiler bahçeciliği, dikey bahçecilik teknikleri, örtü malçlama, güneş seraları ve kompostlama sayılabilir.

 
Neden Permakültür kullanılır?
Permakültür bahçeleri pek çok işlev görür. Bahçeyi tek bir kullanımla sınırlandırmak yerine, permakültür bahçeleri çok çeşitli kullanım olanakları ortaya koyar. Bir permakültür bahçesi; gıda ürünleri, tıbbi olarak kullanılabilecek mahsüller, yaban yaşam alanları, zanaat malzemeleri, çekici bir görüntü ve her mevsim özel, rahatlatıcı bir atmosfer sağlar.

 
Bu tip bahçelerde gıda üretimi; sebze, ot, meyve ve çiçek çeşitleri ile olur. Çiçekler, sadece yenilebilir olmaları veya tıbbi özelliklerinden dolayı değil ayrıca harika buketler oluşturmak ya da kurutularak uzun sureli görüntüler elde etmek için kullanılırlar. Buna ek olarak sayısız bitki de el sanatları malzemesi olarak işe yaramaktadır.

 
Permakültür bahçeleri yaban yaşama açıktır, çoğunlukla meditasyon ve/veya alıştırmalar için sakin bir ortam olarak da iş görür.

 
Bir permakültür bahçesi nedir?
Permakültür bahçeleri boyut olarak genelde küçüktür; bununla birlikte mevcut alanın her parçası kullanılır. Permakültür bahçesinde bitki çeşitliliğine sahip yükseltilmiş yataklar yaygındır. Sebzeler, şifalı (ve mutfaklık) otlar, yenilebilir çiçekler, meyve taşıyan küçük ağaçlar ve kardeş bitkiler genelde iç içe büyür. Yükseltilmiş yataklar az yer kaplar, daha kolay ulaşılabilirdir, buralarda kolay direnaj yapılabilir ve göz okşayıcıdırlar.

 
Dikey bahçecilik uygulamaları çokca kullanılır. Çardak üzerinde ve asılı sepetlerde bitki üretimi, bu kapsamdadır. Seralar da yıl boyunca çeşitli bitkilerin üretiminde kullanılabilir. En yakındaki bitkiler düzenli olarak kullanılan veya daha çok bakım gerektirenlerdir.

 
Permakültür bahçesinde yaratıcı örüntülerin kullanımı bol miktarda kenar yaratır ve üretkenliği arttırır. Bu tasarımlardan biri anahtar deliği bahçeleridir. Sadece güzel değil, aynı zamanda son derece üretkendir. Bahçıvanın özel ihtiyaçlarına kolayca uydurulabilir. Bu bahçedeki yataklar normalde at nalı şeklindedir ve her taraftan kolaylıkla ulaşılabilir boyuttadır. Yataklar hızlı erişim için eve yakın konumlandırılabilir veya çok geçiş yapılan yolların kenarında olabilir.

Bir anahtar deliği bahçesi yapmak için farklı farklı yöntemler vardır. Genel olarak, tek yıllıklara kıyasla daha çok tercih edilen çok yıllık bitkiler için uygun düşen yükseltilmiş yataklar kullanılır. Çoğu çok yıllık bitkinin daha derin kök sistemleri olmasından ve toprağın derinlerinden gereken nem ve mineralleri çekebilmesinden dolayı, (örneğin tek yıllık) diğer bitkiler gibi çok su ve gübreye ihtiyaç duymazlar. Ayrıca çok yıllıklar bütün yıl ortalıkta oldukları için yabani yaşama da barınak sağlar.

 
Örtü malçlama özellikle tek yıllık bitkiler için başka bir seçenektir. Toprağı sürmek yerine, ıslak gazete veya karton gibi bir yabani ot bariyeri ortama uygulanır. Bu sonuçta zamanla çürüyerek hem su hem de bitki köklerinin toprağa girmesine olanak tanır; toprağı zenginleştirmeye de yardımcı olacak bir yöntemdir. Anahtar deliğinin güzergahını belirlemek üzere, daha sonra başka bir kat saman veya diğer uygun bir organik malç konabilir. Dış kenarları boyunca bitkiler için bir kat toprak ve kompost uygulanabilir. Bu daha sonra ilave samanla kaplanınca nem tutulmasına destek olur. Anahtar deliği bahçeleri, şifalı otların ve çok yıllık bitkilerin farklı çeşitlerinin merkezde yer aldığı bir daire biçiminde de tasarlanabilir. Merkezde küçük bir ağaç ya da çalı olabilir, eğer yeterince alan varsa, küçük bir gölet ya da başka bir sulak alan da eklenebilir.

 
Toprak her zaman önemlidir, permakültür bahçelerinde buna çok önem verilir. Solucanlar permakültür bahçelerinin olmazsa olmazıdır. Toprağın gevşek ve sağlıklı olmasına yardımcı olurlar. İyi bir toprak yapısı, çok sayıda toprak solucanları ve yararlı böceklerin doğal dengesinden oluşur. Kompost yığınları da permakültür bahçelerinde bulunan diğer önemli bir öğedir. Gübreleme ve malçlama için tüm malzemeler permakültür bahçesi içerisinde üretilir.

 
Permakültür bahçeciliğinin faydaları
Bir permakültür bahçesinde hiç bir şey israf edilmez. Bahçe artıklarından kompost yapılır, üretilen kompost ise daha sonra sırasıyla toprağı iyileştirme ve gübreleme için kullanılır. Su, permakültür bahçelerinin diğer bir önemli unsurudur. Su sadece toprağı ve bitkileri sulu tutmaz, aynı zamanda yaban yaşamı permakültür bahçelerine çeker.
Hatta bir çok permakültür bahçesi sulama için geri dönüşüm uygulamaları geliştirmektedir. Örneğin, yağmur oluklarından gelen yağmur suyunu yakalamak için variller sıkça kullanılır. Bu sadece suyu saklamakla kalmaz, aynı zamanda yağmur suyunun besin maddeleriyle dolu olmasından dolayı bahçe için de özellikle iyidir. Bir permakültür bahçesinde böcek ilaçlarına ihtiyaç yoktur. Sulak alanlar çoğunlukla böcekleri, kuşları, kurbağaları ve diğer küçük yaban yaşam yaratıklarını çektiği için, bunların çoğu permakültür bahçesindeki böceklerle beslenir. Kardeş bitkiler de böcekleri ve diğer haşere sorunlarını asgari seviyede tutmaya yardımcı olur.

 
Permakültür bahçeleri az bakım gerektirir. Bir permakültür bahçesinde düzen bir kere kurulduktan sonra, sulama ve ürün hasadı ya da arada bir malçlama yapmak dışında başka bir şey yapmaya ihtiyaç yoktur. Basitçe permakültür; temelde başının çaresine bakabilen bir bahçe anlamına gelir. Bir permakültür bahçesindeki her bitkinin belli bir amacı vardır. Bazıları sadece gıda için, diğerleri ilaç için kullanılır. Bazıları yararlı böcekleri çekmek için dikilirken, bir diğer kısım haşereleri caydırmak için yerleştirilir. Tabii toprağı geliştirmek için kesinlikle dikilmesi gereken bitkiler ve sadece permakültür bahçesinin güzelliğini arttırmak için kullanılanlar da vardır.

 
Doğanın sunduğu herşeyden zevk almak ve faydalanmak için bir permakültür bahçesinden iyisi zor bulunur.

yazının orjinal adresi:  http://www.gardeningknowhow.com/special/organic/the-essence-of-permaculture-gardening.htm