Bir Sayfa Seçin

Yazar : Nicolas Poulain (Reader’s Digest Kasım 1981 sf 76-81) çeviri : Anday Ataman

Yeni, heyecan verici ve basit bir teknik kullanarak, bu kendi kendini yetiştirmiş “bilim adamı” dünya enerji krizi çözümüne katkı sağlıyor.

Dornaine des Tenipliers’e ulaştığımda hava kararmak üzereydi, burası Fransiz Alplerinin eteğinde 241 hektar genişliğinde ağaçlık bir arazi. Çamurlu ve çok kıvrımlı bir yoldan dere boyunca araba kullanıp, sonunda Villacroze yakınında yer alan Jean Pain ‘in, 51 yaşındaki bu Fransız’ın büyük beyaz evine ulaştım.

Düne kadar kimsenin adını bilmediği Pain, bugün “yeşil altın kralı” olarak anılıyor, tüm dünyadan enerji uzmanları Dornaine des Tenipilers’e gelip Pain’in yarattığı muciyeye tanık oluyor. Gayet basit ve oldukça düşük maliyetle tasarlanan bu sistem gerek enerji, gerekse gübreyi bitkisel yaşamdan elde edebiliyor. Bilim adamları Pain’in yeni yönteminin dünya yakıt sorununa çözüm olabileceği konusunda oldukça ümitli.

”Humus” kitabının yazarı Andre Birre : bu konuda : “petrol dediğimiz kara altın rezervi kısıtlı olmasına rağmen bizi öyle hipnotize ettiki, sonu gelmek bir yana kendisini sürekli arttıran diğer altını (humus) göremedik” diyor.

Kapıyı çaldığımda Jean Pain ve karısı İda tarafından samimi bir şekilde karşılandım. Jean bir güreşçinin vücuduna ve bir keşişin sakinliğine sahipti. Jean bana 50 m eşlik etti ve sonunda tüm dünyanın dikkatini çeken objenin yanına geldik. Ev yapımı bir güç ünitesi : Pain ailesisin tüm enerji ihtiyaçlarını sağlıyordu. Benim tek gördüğüm ise 3 m yüksekliğinde ve 6 m genişliğinde bir talaş-kıymık yığınından ibaretti.

Pain bu sebze kokteylinin ağaç dalları ve dökülmüş dip yapraklarından oluştuğunu ve bir kompost olduğunu söyledi. İnsanların bahçelerinde çürümeye bıraktığı mutfak atıkları ve yapraklar gibi bir yığın olarak tanımladı. Elli tonluk kompost yığını içerisine gömülmüş olan 4 m3 lük çelik bir tank var, bu tankın ¾ de yine aynı kompostla dolu, fakat bu kompost önce iki ay boyuncaa suda bekletilip öyle tanka konuluyor. Tank sıkı bir şekilde izole edilerek gaz sızdırmazlığı sağlanmış ve 24 lük kamyon iç lastiklerine hortumlarla bağlanmış, bu lastikler elde edilen metan gazı için depo vazifesi görüyor.

Metan gazı distile edildikten sonra, küçük taşlar ve su içerisinde yıkanıp sıkıştırılıyor. Daha sonra mutfakda yemek pişirmek, elektrik üretimi ve kamyonda yakıt olarak kullanılıyor. Pain 500 m3 gaz üretiminin yaklaşık 90 gün sürdüğünü söyledi, bu miktar İda’nın iki fırını ve kuzinalarını 1 yıl boyunca yakmak için yeterli bir miktar. Evin hemen arkasında metan ile çalışabilen bir jeneratör yerleştirilmiş, saatte 100 watt enerji üretebiliyor. Bu jeneratör bir aküyü şarj ediyor ve 5 odalı evin tüm ihtiyacını karşılıyor.

Kamyona gelidiğimizde üzerinde iki adet tank var, toplam 5 m3 sıkıştırılmış metan alabilen bu tanklar kamyona 100 km menzil sağlıyor. Jean 10 kg kıymık-talaşdan elde edilen gazın 1 litre petrole eşdeğer olduğunu söyledi. Bu gazı yakıt olarak kullanabilmek için tek yapılması gereken küçük bir karbüratör ayarı.

Komposta geri döndüğümüzde, Jean 40 mm çapında plastik bir hortumun kuyudan çıkıp kompost yığınına girdiğini, yığından çıkan bir hortumunsa eve gittiğini gösterdi. Kompostun fermentasyon sırasında ısındığını ve soğuk suyu ısıtmakta kullandığını anlattı. Kuyudan gelen soğuk su hortumu çelik tankın çevresinde 200 m uzunluğunda ve bir sarmal şeklinde yerleştirilmiş ve getirdiği su, yığın tarafından ısıtılıyor ve çıkış hortumunda su sıcaklığı 60 º C ulaşıyordu. Kişisel olarak kontrol ettiğimde yığına giren suyun soğuk ve çıkan suyun oldukça sıcak olduğuna şahit oldum. Eve gelen sıcak su radyatörlere verilerek evin ısınmasını sağlanıyor.

Kompost yığını 18 ay boyunca fermente oluyor ve bu dönem boyunca saatte yaklaşık dakikada 4 litre sıcak su verebiliyor. Daha sonra yeni bir kompost yığını yapılıp sistem onun içine yerleştiriliyor ve sıcak su sürekli sağlanabiliyor.

 

DEV ÜRÜNLER

 

En sonda  kompost yığını ısı ve gaz vermeyi bitirdikten sonra kalan kısmın da önemli bir kullanım alanı var. Fermentasyon bittikten sonra kalan yığın 50 ton verimli gübre haline geliyor. Evin çevresindeki fakir, taşlı toprağa bu gübreden bir katman boyunca yayıldıktan sonra, Jean Pain tropik sebzelerin bile yetiştirilebildiği verimli bir çiftlik yaratmış. Domates fidelerinin 2.5 m boya ulaştığını ve 6 kg lık karpuzları gördüm. Ayrıca bir chayote * gördüm. En ilgi çekici olan ise bu dev ürünlerin hiç birinin sulamaya gerek duymadığını öğrenmek oldu. Pain ihtiyaçları olan tüm suyun kompost içerisinde bulunduğunu-sentezlendiğini söyledi.

 

BİR BULUŞ

 

Jean Pain’in diploması yok fakat o zeki, adaptasyon kapasitesi yüksek ve keskin bir gözlemci. 1965 den başlayarak bilim üzerine düzinelerce kitabı yalayıp yutmuş ve bu arada ilk denemelerine başlamış. İlk  olarak odun parçalarını fermente ederek başlamış, büyük yığınlarla ve kıymıkları daha küçük parçalara ayırarak çalışmanın daha verimli olduğunu gözlemlemiş. Odunları parçalara ayırmak için hazır bir makina olmadığı için onu da kendisi icat etmiş ve üretmiş. Bunu yaparken garajında bulunan hurda malzemeleri kullanmış. Pain’in buluşunun potansiyeli gerçekten büyük, ona göre ormanlar 21. yy da insanlığın koruyucu melekleri olabilir.

Fransa yılda 126 milyon ton petrol ithal ediyor, bu kalem ödemeler dengesini negatif yönde etkileyen önemli bir bölüm. Biolog Robert du Pontavice’ ye göre Fransız ormanları yıllık 20 milyon ton petrol karşılığı yenilenebilir enerji potansiyeline sahip.

Pain metodun getiri hesaplarını tekrar tekrar yapmış, onun hesabına göre 1000 hektar ormanlık araziden yıllık 6000 ton gübre elde edilebiliyor, ek olarak 960.000 m3 biogaz (ki bu 480.000 litre petrole eşdeğer) ve milyonlarca litre sıcak su sağlanıyor. Tüm bu arazideki ağaçları keserseniz alabileceğiniz,  Pain metodunda elde edilenin 12% si,  o da bir seferliğine diyor.

Ormandan kabaklama ve dip yapraklarının toplanması ile sürdürülen bu  süreçde ilk hasat edilen alan kendisini 7 yılda tamamen yenileyebilme potansiyeline sahip, bu nedenle döngü sürekli olarak tekrar edilebilir bir kaynak haline geliyor. Orman temiz kalıyor, yangın riski düşüyor ve kalıcı bir gübre ve enerji kaynağı haline geliyor.

 

KULLANIM ALANLARI

 

Fransa içinde ve dışında Pain tekniği bir çok uygulama alanı buluyor. Fransada 8 belediye bu teknikleri kullanarak bina ısıtma ve sıcak su eldesi için projeler yürütüyor.

Sanpuits’ de (Yonne) 500 nüfuslu bir köyde Etienne Bonvallet yönetiminde yürütülen bir projede ortak kullanım binaları ısıtılıyor.

Savoie’da, Chambery, yöntemi Ocak 1980 den beri kullanıyor, 200 m3 lük kompost yığını ağaç dallarından oluşturulmuş, saatte 23.400 kcal enerji sağlıyor ve 200 m2 lik bir binayı sıtıyor. Ek olarak iki yıl içerisinde 80 m3 humusun parklarda kullanılacağı hesaplanıyor.

Tanınmış ziraatçi ve botanikçi “Henri Stekhe” Pain metodu için : “Pain’in açtığı yol yarının kendi gübre ve enerjisini üretebilen ziraat iş modelidir” diyor. Brükselde Pain metodunu tanıtabilmek için “Uluslararası Jean Pain Komitesi” 1978 de Frederik van den Brande tarafından kuruldu. Bu deneysel istasyon Pain metodu ile ilgili deneyim ve veri tabanını yayınlamaktadır.

 

YEŞİL GELECEK

 

İstasyon Jean Pain Komitesinin merkezi olup broşürler bastırarak, eğitimler düzenliyerek, yılda iki defa iki haftalık 100 çiftçiye katılım imkanı veren kurs düzenliyerek çalışır. Bu kurslarda kompost yığını oluşturma ve metan üretim prosedürü öğretilir.

Fransa dışında da Pain metodu geniş uygulama alanı bulmuştur. Avustralyada ve Kuzey Amerikada, Tunusda, Latin Amerika ve Japonyada takipçileri oluşmuştur. Karısı İda ile birlikte yazdıkları kitap 5 dile çevrilmiş ve 70.000 üzerinde satış rakamına ulaşmıştır.

Uluslararası enerji uzmanı “Nükleer Enerji Yarasız mı ?” kitabının yazarı Robert Giry Avrupa ziraati enerji krizinin sonuçlarını yoğun olarak hissederken ve bir gün tüm enerji kaynaklarının tükenmesi tehlikesi altındayken Jean Pain gübre, enerji ve elektriği üretecek yolu gösteriyor diyor.

En basit prensipler çoğu zaman en kullanışlı buluşları getirebiliyor. Gelişmiş dünyada toprağın yorgunluğu ve yeni enerji kaynakları en hararetli tartışma konusu iken Jean Pain, kendi kendini yetiştiren bir bilim adamı olarak nasırlı elleriyle, akl-ı selim bir çözüm öneriyor. Yeşil altın dünyada her yerde bulunabilir bir kaynak. Burada ayağımızın altında yalnızca eğilip almamızı bekliyor.

 

 

*  Sechium edule (Hindistan ve Afrikada görülen  tatlı bir kabak).